Gnavello(-de-l'an)
Scleranthus annuus
Caryophyllaceae
Nom en français : Gnavelle annuelle.
Descripcioun :Aquelo planto, proun ramificado, se tirasso sus la sablo e lis endré trepeja. Sus si tijo se podon vèire uno à dos bando de péu crespu. Li fueio soun redo e en long. Li flour, verdo, soun pas bèn grosso e fan d'enflourejado agroumelado. La subsp. presentado eici, emé de flour gaire duberto e que trachis dins li mitan primàri, ié dison polycarpos. Coumpara emé la gnavello-renadivo.
Usanço :Fai partido dóu group (38 meno) de flour dicho "de Bach". Ramenten que lou mege, Dr Edward Bach (1886-1936), adoubè de poutingo de flour que dèvon "armounisa l'equilibre epsichique de la persouno". La gnavello permetrié de prendre de decisioun. En Poulougno, au siècle passa s'acampavo li babo de vermèu (Coccus Polonicus) que reston sus li racino pèr n'en faire un coulourant rouge.
Port : Erbo
Taio : 2 à 20 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Scleranthus
Famiho : Caryophyllaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 2 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Mai à setèmbre
Liò : Tepiero sablouso
- Sablo
- Trepadou
- Terraire safrous
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Scleranthus annuus L., 1753
Argeiroulié
Crataegus azarolus
Rosaceae
Àutri noum : Argeroulié, Poumetié.
Nom en français : Azarolier.
Descripcioun :L'argeiroulié èro proun planta à passa tèms proche dis oustau. Aro se n'en vèi d'eici, d'eila en ribo de champ e dins lis anciàni sebisso. Es un aubret un pau mai fort que l'acinié amé d'espinasso ; li ramo soun mens sarrado mai pus espesso. Flouris à la debuto de la primo e douno de fru roujo à l'autouno que ié dison lis argeirolo vo poumeleto.
Usanço :"Qu vau d'argeirolo ?", èro la crido di marchand à Marsiho, coume lou raporto F. Mistral dins lou TdF. Aquéstis argeirolo an un goust que sèmblo un pau lou de la poumo e èron bèn mai manjado à passa tèms qu'à l'ouro d'aro. Es un fru de descurbi tourna-mai. Li fru e li fueio an li mémi prouprieta que l'acinié, estènt riche en anti-óussidant.
Port : Aubret
Taio : 1 à 6 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Crataegus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 400 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Sebisso
- Ribo de champ
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino eurimediterrano-Èst
Ref. sc. : Crataegus azarolus L., 1743